Metobolizma Nasıl Hızlandırılır?

Diyetteki Dengeler ve Metobolizma
19 February 2018
Bahar Diyeti (Dr. Murat Topoğlu Diyeti)
19 February 2018

Metobolizma Nasıl Hızlandırılır? Metabolizma; vücut hücrelerinin enerjiyi yakma hızına denir. Vücudun her hücresi farklı bir şekilde ve hızda enerjiyi harcar. Bir değişik anlamda vücudun temel fonksiyonlarını devam ettirebilmesi için 1 gün içerisinde ihtiyacı olan minimum enerji miktarıdır.

Bazal Metabolizma ise; vücudun istirahat sırasında bir gün içinde harcadığı enerji miktarıdır. Bu total metabolizma hızının % 60 ına tekabül eder. Yani vücutta bulunan hücreler günlük alınan enerjinin % 60 ını normal şartlarda harcar. Geriye kalan enerjinin % 10–15 lik bölümü almış olduğumuz gıdaların emilimi sırasında harcanır. Bu enerji mide ve barsak hücreleri tarafından harcanır. Geriye kalan % 15–30 lik bölümü ise gün içinde bize hareketlilik sağlayan çizgili kaslar tarafından harcanır. Dolayısıyla gün içinde ne kadar hareketli olur ve egzersiz yaparsak, metabolizma hız oranı da o kadar artmış olur.

Öncelikle vücudumuza aldığımız sıvı ve katı gıdalar bağırsaklarımızdan emilerek kana geçer. Bu gıdalar; bağırsaklarda parçalandıktan sonra yağ, protein ve karbonhidrat (Kompleks şeker) olarak kana geçer. Yağ, protein ve karbonhidratlar enerji kaynağıdır. Vücut hücreleri normal şartlarda sadece glikoz (parçalanmış şeker) harcar. İnsanlar düzensiz beslenme ve dengesiz diyetler yaparsa o zaman vücut proteinleri de yakılarak kas kaybına neden olur.

Bazal Metabolizmanın Çalışma Hızını Etkileyen Faktörler

1. Yaş: Her yaşın belirli bir bazal metabolizma hızı vardır. En hızlı olduğu dönem 15–30 yaş arasıdır. 30 yaşından sonra metabolizma yavaşlamaya başlar Özellikle menopoz sonrası metabolizma hızı iyice azalır.
2. Genetik: Aile de kilolu olanların çocukları da kilolu olabilir. Bu doğuştan metabolizma hızını etkiler.
3. Sürekli kilo alıp vermek de metabolizmayı yavaşlatır.
4. Metabolik hastalıklar: 

  • Troid bezinin hızlı çalışması metabolizmayı hızlandırırken; yavaş çalışması yavaşlatır.
  • Böbrek üstü bezinden salgılanan kortizon hormonunun fazla olması halinde metabolizma yavaşlar.
  • Pankreastan salgılanan Ensülin hormonunun fazlası (Hipoglisemi) da metabolizmayı yavaşlatır.

5. Cinsiyet: Erkeklerin hem Bazal hem total metabolizma hızı daha fazladır. Bunda erkeklerde bulunan çizgili kasların ağır ve daha güçlü olmasının büyük etkisi vardır.
6. Gün içinde aşırı karbonhidrat (Şeker, makarna, pirinç, hamurlu gıdalar tatlılar) metabolizmayı yavaşlatır.
7. Stres ve depresyon metabolizmayı yavaşlatır.
8. Uzun süreli çok düşük kalorili diyetler metabolizma hızını yavaşlatır.

Metabolizmamızı Nasıl Hızlandırabiliriz

  • Gün içinde ene az 2–3 litre su içilmelidir.
  • Baharatlı yiyecekler özellikle kırmızı pul biber ve karabiber tüketilmelidir.
  • Gün içinde hareketli bir yaşam sürdürmeye çalışılmalıdır. 
  • Haftada en az 3 gün 1 saatten az olmamak kaydıyla yürüyüş yapılmalıdır. 
  • Dengeli beslenmeye özen gösterilmelidir. 
  • Hava sıcaklığı arttığında metabolizma çalışma hızı da artar. Soğuk havalarda yavaşlar. Bu sebeple kışın daha fazla kilo alınır.
  • Gün içinde az ve sık beslenilmelidir. (3 ana öğün 3 ara öğün)
  • Güne kahvaltıyla başlamak, ana yemeği öğlen yemek, Akşam hafif yemek metabolizmanın hızlanmasına yardımcı olur. 
  • Gün içinde içilen 3 fincan Türk kahvesi veya 3 bardak filtre (Şekersiz) kahve metabolizmanın hızlanmasına yardımcı olur.
  • Akupunktur tedavisi de metabolizma hızını artırır.